Vaginizmin müalicəsi
|
Vaginizm qadınların vagina hissəsinə toxunulan zaman ve ya tampon qoyulduqda, ginekoloji müayinə və hətta cinsi əlaqə zamanı meydana çıxan vaginanın eninə zolaqlı əzələlərinin qəfil spazmı nəticəsində baş verən bir problemdir. Bu zaman vaginaya yuxarıda adları çəkilən formada təmas olduqda uşaqlıq yolunda güclü ağrılar baş verir. Bəzən isə ümumiyyətlə vaginaya toxunmaq, xəstəni müayinə etmək mümkün olmur. Vaginizmin ən ağır forması ise özünü cinsi əlaqədə olan zaman göstərir ki, vaginizmdən əziyyət çəkən qadınlar cinsi əlaqəyə girməsi qeyri mumkundu. Belə qadınlar vagina hissədə baş verən spazmları idare edə bilmirlər. İdarə edilə bilinməyən vaginizm zamanı vaginaya gözlə baxdıqda, bir şeylə toxunduqda bele spazmlar baş verə bilir. Vaginizmin ağır dərəcəsi bas tutmayan cinsi əlaqə zamanı baş verən ağrılarla müşayət olunan formasıdır ki, bu da müxtəlif qadınlarda özünü müxtəlif cür göstərir. Bu zaman cinsi əlaqə zamanı cinsi orqanlar bir-birinə sıxışıb qalır ve penisin vaginaya keçməsi mümkünsüz olur. Vaginizm zamanı əzələlərdə spazmların baş verməsi qadınların iradəsindən asılı olmadan bas verir. Cinsi əlaqe zamanı vaginizm reflektor - müdafiə xarakteri daşıyır. Bu xarakter isə ən çox qızlıq perdesinin agrılı yırtılmasından sonra agrılı cinsi əlaqənin baş verdiyi zamanlarda meydana çıxır. Bu zaman uşaqlıq yolu əzələləri müdafiə xarakterili olaraq yıgılır. Aile qurmamış qadınlarda və ya yeniyetmə qız ilk və könüllü cinsi əlaqənin ağrılı olduğunu əvvəlcədən bilərsə, bu onda vaginizmin baş verməsinə səbəb ola bilir. Bu zaman həmin qız hər dəfə sonraki cinsi əlaqə zamanı da vaginanın əzələlərində spazmlar baş verdiyini dushunecek.Hər sonrakı könüllü cinsi əlaqə zamanı da qızda ağrı və qorxu hissi baş verir və bu proses getdikdə dərinləşir. Bəzən isə qadınlar vaginizm zamanı agrı hissinə dözərək özlərini orqazma qədər çatdıra bilirlər. Elmdə bəzən vaginizmi qəz nigahı kimi də adlandırırlar. Yəni illərlə baş tutmayan cinsi əlaqə səbəbindən xanımlar aile qursalar belə bakirə qalırlar. Xəstəliyin diaqnozu xəstənin şikayətlərinə ve ginekoloji müayinəyə əsaslanaraq qoyulur. Müayine zamanı kolonospazm, vulvizm, seksual nevroz - bu kimi əlamətlər 2-3% qadınlarda rast gəlinə bilər və müxtəlif səbəblərdən meydana çıxa bilər. Vaginizmi dərəcələndirsək: Birincili vaginizm Birincili vaginizm ilk dəfə cinsi əlaqəyə girən qızlarda baş verir. Bu zaman vaginizm cinsi əlaqə zamanı və ya cinsi orqana toxunan zaman meydana çıxır. Bu ən çox 20 yaşına kimi olan qızlarda tampon qoyulan, yaxma götürülən və ya sekslə məşğul olan zaman baş verir. Vaginizmin olub olmamasını qadınlar spazm baş verənə kimi bilmirlər. Hətta qadınlar öz vaginalarına toxunduqları zaman vaginizmin olub olmamasını təyin edə bilməzlər. Birincili vaginizmin baş verməsinin səbəbləri aşağıdakılar ola bilir: - Cinsi istismara məruz qalmaq Bu zaman qadın cinsi əlaqənin əxlaqsız və ya pis bir şey olduğunu düşünür. - Baş verən ağrılar Ağrıdan qorxma hissi qızlıq pərdəsinin ağrı ilə yırtılmasına görə meydana çıxır. - Psixoloji gərginlik İkincili vaginizm İkincili vaginizm qadınlarda cinsi həyata başladıqdan sonra baş verir. Bu əsasən fiziki səbəblərdən baş verir. Bu göbələk infeksiyalarından və ya doğum travmalarından sonra meydana çıxır. Bəzi hallarda ikincili vaginizm də psixoloji səbəblərdən meydana çıxa bilir. Prekoital vaginizm: Cinsi əlaqəyə sey göstərən zaman, ginekoloji müayinə və tamponlar zamanı baş verir. Prekoital vaginizmin 3 dərəcəsi mövcuddur. Yüngül - bu həkimin barmaqları, kişinin cinsi orqanı ve ya tibbi ləvazimat uşaqlıq yoluna daxil olduqda əzələlərdə spazm baş verir. Orta - bu zaman qadının cinsi orqanına toxunuş zamanı spazmlar baş verir. Agir - bu zaman qadın hətta bu barədə düşündükdə belə vaginizm əlamətləri meydana çıxır. Və vaginizmin başqa bir klassifikasiyası həqiqi və psevdovaginizm şəklində ayrılır. Həqiqi vaginizmi psevdovaginizmdən fərqləndirək! Bu əsasən qıcıqlandırıcı, uşaqlıq yolunun müxtəlif anomaliyaları (atreziya və qızlıq pərdəsinin yırtılması), qadın cinsiyyət oraqnlarında baş verən xəstəliklər (kolpit, bartolint, genital herpes ve s). Həmçinin vaginizmi koitofobiya ilə də qarışdırmaq olmaz. Bu zaman cinsi əlaqə zamanı spastik əzələ sıxılması baş verir. Vaginizmin meydana çıxmasına ağrılı cinsi əlaqə də səbəb ola bilir. Vaginizm fiziki, psixoloji və fizioloji səbəblərdən asılı olaraq meydana çıxa bilir. Lakin aparılan araşdırmalar onun psixoloji səbələrdən daha çox meydana şıxdığını göstərir. Bu cinsi əlaqə zamanı sinir sisteminin müdafiəsidir. Psixoloji səbəblərdən baş verən vaginizm fobiyalar, nevrozlar, müxtəlif qorxularla əlaqədardır. Vaginizm ən çox həssas, həyəcanlı qadınlarda, vulvaginitler baş verdikdə, cinsi akta stimul olmadıqda baş verir. Isteriya səbəbində də vaginizm meydana gələ bilər. Bu arzu olunmayan partnyorun oldugu zaman məcburi və sevgisiz aile qurulmasə hallarında baş verir. Bəzi hallarda isə vaginizm bir neçə doğuşdan sonra da baş verə bilər. Müalicəmizin texnikası vaginizmin əmələgəlmə səbəbindən asılı olaraq müxtəlif olur. Səbəbindən asılı olaraq isə müalicə zamanı hər bir xəstəyə özünəməxsus şəkildə yanaşma tətbiq edilir. Vaginizm vaxtında müalicə tələb edən xəstəliklərdəndir. Buna baxmayaraq bəzi qadınlar hələ də müalicəyə cəhd gösrətməyərək vəziyyətdən çıxış yolları axtarırlar. Vaginizm cinsi əlaqə və ginekoloji müayinə zamanı vagina əzələlərində meydana çıxan əzələ spazmlarıdır. Bu zaman uşaqlıq yolunun əzələləri sıxılır. Xəstəliyin diaqnozu xəstənin şikayətlərinə və ginekoloji müayinələrə əsaslanaraq qoyulur. Diaqnoz qoyan zaman xəstəyə aşağıdakı müayinə metodları tətbiq edilir. Vaginizmin ağır dərəcəsi cinsi əlaqə zamanı baş verən ağrılarla müşayət olunan formasıdır ki, bu da müxtəlif qadınlarda özünü müxtəlif cür göstərir. Vaginizm cinsi əlaqə zamanı meydana çıxdıqda cinsi orqanlar bir birinə sıxışıb qalır. Bunun vaginizm və psevdovaginizmlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Psevdovaginizm əsil vaginizmdən fiziki təmas zamanı meydana çıxdığına görə fərqlənir. Vaginizm zamanı əzələlərdə spazmların baş verməsi qadınların iradəsindən asılı olmayaraq baş verir. Məsələn, yeniyetmə qız ilk və könüllü cinsi əlaqənin ağrılı olduğunu əvvəlcədən bilərsə, bu onda vaginizmin baş verməsinə səbəb ola bilir. Bu zaman həmin qız hər dəfə conrakı cinsi əlaqə zamanı da vaginanın əzələlərində spazmlar baş verə bilir. Hər sonrakı könüllü cinsi əlaqə zamanı da qızda ağrı və qorxu hissi baş verir və bu proses getdikdə dərinləşir. Təbii olaraq könüllü cinsi əlaqə ağrılı, vaginizmsiz və ya psixoloji çatışmazlıqlar səbəbindən baş verə bilər. Birincili vaginizm Birincili vaginizm ilk dəfə cinsi əlaqəyə girən qızlarda baş verir. Bu zaman vaginizm cinsi əlaqə zamanı və ya cinsi orqana toxunan zaman meydana çıxır. Bu ən çox 20 yaşına kimi olan qızlarda tampon qoyulan, yaxma götürülən və ya sekslə məşğul olan zaman baş verir. Vaginizmin olub olmamasını qadınlar spazm baş verənə kimi bilmirlər. Hətta qadınlar öz vaginalarına toxunduqları zaman vaginizmin olub olmamasını təyin edə bilməzlər. Birincili vaginizmin baş verməsinin səbəbləri aşağıdakılar ola bilir: * Cinsi istismara məruz qalmaq Bu zaman qadın cinsi əlaqənin əxlaqsız və ya pis bir şey olduğunu düşünür. *Baş verən ağrılar Ağrıdan qorxma hissi qızlıq pərdəsinin ağrı ilə yırtılmasına görə meydana çıxır. * Latent homoseksuallıq * Psixoloji gərginlik İkincili vaginizm qadınlarda sonradan meydana çıxır. Bu əsasən fiziki səbəblərdən baş verir. Bu göbələk infeksiyalarından və ya doğum travmalarından sonra meydana çıxır. Bəzi hallarda ikincili vaginizm də psixoloji səbəblərdən meydana çıxa bilir. Hər iki halda baş verən vaginizmin müalicəsi eyni qaydada aparılır, amma, ikincili vaginizmi müalicə eləmək daha asan olur. Vaginizmin meydana çıxmasına ağrılı cinsi əlaqə də səbəb ola bilir. Vaginizm fiziki, psixoloji və fizioloji səbəblərdən asılı alaraq meydana çıxa bilir. Lazım olan müalicə vaginizmin əmələgəlmə səbəbindən asılı olaraq müxtəlif olur. Səbəbindən asılı olaraq isə müalicə zamanı hər bir xəstəyə özünəməxsus şəkildə yanaşma tətbiq edilir. Vaginizm vaxtında müalicə tələb edən xəstəliklərdəndir. Buna baxmayaraq bəzi qadınlar hələ də müalicəyə cəhd gösrətməyərək vəziyyətdən çıxış yolları axtarırlar. Vaginizm cinsi əlaqə və ginekoloji müayinə zamanı vagina əzələlərində meydana çıxan əzələ spazmlarıdır.Bu zaman uşaqlıq yolunun əzələləri sıxılır. Xəstəliyin diaqnozu xəstənin şikayətlərinə və ginekoloji müayinələrə əsaslanaraq qoyulur. Diaqnoz qoyan zaman xəstəyə aşağıdakı müayinə metodları tətbiq edilir. Kolonozpazm, vulvizm, seksual nevroz və bu kimi əlamətlər 2-3% qadınlardavə müxtəlif səbəblərdən, müxtəlif yaş dövrlərində rast gəlinir. Cinsi əlaqə zamanı vaginizm reflektor-müdafiə xarakteri daşıyır. Bu xarakter isə ən çox qızlıq pərdəsinin ağrılı yırtılmasından sonra cinsi əlaqənin baş verdiyi zamanlarda meydana çıxır. Bu zaman uşaqlıq yolu əzələləri müdafiə xarakterli olaraq yığılır. Bəzi qadınlar isə vaginizm zamanı ağrı hissinə dözərək özlərini orqazma qədər çatdıra bilirlər. Bəzi hallarda vaginizm qız nikahına səbəb ola bilir. Bu zaman nikah kəsilməsinə baxmayaraq qız əri ilə cinsi əlaqəyə girmir və bu illərlə davam edə bilir. Vaginizmin klassifikasiyası Birincili vaginizmin baş vermə səbəbi ilk dəfə baş verən cinsi aktla əlaqəli olur, ikincili vaginizm isə cinsi həyat başladıqdan sonra baş verir. Vaginizmin prekoital növü də ayırd edilir ki, bu cinsi əlaqəyə səy göstərən zaman, ginekoloji müayinə və tamponlar qoyan zaman baş verir. Müxtəlifliyinə förə prekotial vaginizmin 3 dərəcəsi ayırd edilir. * Yüngül dərəcə Bu müayinə zamanı həkimin barmaqları, kişinin cinsi orqanı və ya tibbi ləvazimartlar uşaqlıq yoluna daxil olduqda əzələlərdə spazmlar baş verir. * Orta dərəcə Bu zaman cinsi orqana adi toxunuş zamanı vaginizm baş verir. * Ağır forma Bu zaman xəstə qadın hətta bu barədə düşündükdıə belə onda vaginizm əlamətləri meydana çıxır. Həqiqi vaginizmi psevdovaginizmdən fərqləndirmək lazımdır. Bu əsaən qıcıqlandırıcı travmalar, uşaqlıq yolunun müxtəlif anomaliyaları (atreziya və qızlıq pərdəsinin yırtılması), qadın cinsiyyət orqanlarında baş verən xəstəliklər(kolpit, bartolinit uşaqlıq yolunun çapıqları, genital herpes, selikli qişanın quruluğu, anusun çatları və s.) Vaginizmi koitofobiya ilə də qarışdırmaq lazım deyil. Bu cinsi əlaqə zaman spastik əzələlərin sıxılması ilə baş verir. Vaginizm haqqında aparılan araşdırmalar onun psixoloiji səbəblərdən meyada çıxdığını təsdiq edir. Bu cinsi əlqa zamanı sinir sistemnin müdafiə reaksiyasıdır. Bu reaksiya isə cinsi əlaqə qorxusu ilə birlikdə meydana çıxır. Patologiya sismtomatik olaraq özünü göstərir. Bu simptomlar kompleksi isə aşağıdakı somatik xəstəliklərlə birlikdə baş verir: * triotoksikoz * travmatik * mərkəzi sinir sistemi səbəbli Psixoloji səbəblərdən baş verən vaginizm fobiyalar, nevrozlar, cinsi əlaqələr və müxtəlif qorxularla əlaqədar olur. Vaginizm ən çox həssas, həyəcanlı qadınlarda, ağrılı deflorayiya yaşamış qadınlarda, vulvaqinitlər baş verdikdə, cinsi akta stimul olmadıqda baş verir. İsteriya səbəbindən də vaginizm meydana gələ bilir. Bu arzu olunmayan qadınla kişi yatan zaman meydana çıxır. Bu isə ən çox məcburi və sevgisiz toy olan zamanlarda meydana çıxır. Bəzi hallarda vaginizm bir-neçə doğuş baş verdikdən sonra meydana çıxır. Vaginizmin meydana gəlməsi Əksər hallarda vaginizm ilk cinsi əlaqədən sonra baş verir. Bu ağrılı və əzabverici bi hal olaraq qadınlarda xoşagəlməz əlamətlərlə, qəfil meydana çıxır. Vaginizm zaman kiçik çanaq əzələlərində spazm baş verir və uşaqlıq gərilir. Bu hal kişi cinsi orqanının uşaqlıq yoluna daxil olmaq istədiyi zaman baş verir. Bu patologiya isə uşaqlıq yolunun müdafiə qüvvəsi rolunu oynayır. Spazm baş verən zaman cinsi akt baş vermir və əksər hallarda penis uşaqlıq yolunda sıxılır. Bu zaman penisdə ağrı və şişkinlik meydana gələ bilir. Vaginizmdən əziyyət çəkən qadınların anamnezində qadınların uşaqlıq zamanı keçirdikləri psixi travmalar,dismorfofobiyalar, yuxu pozğunluqları, depressiv vəziyyətlərə rast gəlinir. Nevrastenik pozulmalar zamanı adətən yüngül vaginizm, fobik nevrozlar zamanı orta və ya ağır dərəcəli vaginizm, isteriyalar zamanı isə orta-ağır dərəcəli vaginizm meydana çıxır. Psevdovaginizm isə psixi sağlam və ağrı sindromu ilə vaginizm yaşayan qadınlarda baş verir və bir çox qadınlarda müşayət olunur. Vaginizmin diaqnostikası Xəstəliyin diaqnozu xəstənin anamnezinə, şikayətlərinə, fiziki və cinsi inkişafına, cinsi əlaqəyə olan münasibətinə, bu barədə olan səriştəsinə, cinsi əlaqənin nə zaman baş verməsinə əsaslanaraq təyin edilir. Ağır formalı vaginizm zamanı xəstəni ginekoloji müayinə eləmək mümkün olmur. Müxtəlif xəstəliklər səbəbindən baş verib-verməməsini öyrənmək üçün isə uşaqlıq yolunada yaxmalar alınır. fərqləndirmək lazımdır. Bu əsaən qıcıqlandırıcı travmalar, uşaqlıq yolunun müxtəlif anomaliyaları (atreziya və qızlıq pərdəsinin yırtılması), qadın cinsiyyət orqanlarında baş verən xəstəliklər(kolpit, bartolinit uşaqlıq yolunun çapıqları, genital herpes, selikli qişanın quruluğu, anusun çatları və s.) Vaginizmi koitofobiya ilə də qarışdırmaq lazım deyil. Bu cinsi əlaqə zaman spastik əzələlərin sıxılması ilə baş verir. Vaginizm haqqında aparılan araşdırmalar onun psixoloiji səbəblərdən meyada çıxdığını təsdiq edir. Bu cinsi əlqa zamanı sinir sistemnin müdafiə reaksiyasıdır. Bu reaksiya isə cinsi əlaqə qorxusu ilə birlikdə meydana çıxır. Patologiya sismtomatik olaraq özünü göstərir. Bu simptomlar kompleksi isə aşağıdakı somatik xəstəliklərlə birlikdə baş verir: * triotoksikoz * travmatik * mərkəzi sinir sistemi səbəbli Psixoloji səbəblərdən baş verən vaginizm fobiyalar, nevrozlar, cinsi əlaqələr və müxtəlif qorxularla əlaqədar olur. Vaginizm ən çox həssas, həyəcanlı qadınlarda, ağrılı deflorayiya yaşamış qadınlarda, vulvaqinitlər baş verdikdə, cinsi akta stimul olmadıqda baş verir. İsteriya səbəbindən də vaginizm meydana gələ bilir. Bu arzu olunmayan qadınla kişi yatan zaman meydana çıxır. Bu isə ən çox məcburi və sevgisiz toy olan zamanlarda meydana çıxır. Bəzi hallarda vaginizm bir-neçə doğuş baş verdikdən sonra meydana çıxır. Vaginizmin meydana gəlməsi Əksər hallarda vaginizm ilk cinsi əlaqədən sonra baş verir. Bu ağrılı və əzabverici bi hal olaraq qadınlarda xoşagəlməz əlamətlərlə, qəfil meydana çıxır. Vaginizm zaman kiçik çanaq əzələlərində spazm baş verir və uşaqlıq gərilir. Bu hal kişi cinsi orqanının uşaqlıq yoluna daxil olmaq istədiyi zaman baş verir. Bu patologiya isə uşaqlıq yolunun müdafiə qüvvəsi rolunu oynayır. Spazm baş verən zaman cinsi akt baş vermir və əksər hallarda penis uşaqlıq yolunda sıxılır. Bu zaman penisdə ağrı və şişkinlik meydana gələ bilir. Vaginizmdən əziyyət çəkən qadınların anamnezində qadınların uşaqlıq zamanı keçirdikləri psixi travmalar,dismorfofobiyalar, yuxu pozğunluqları, depressiv vəziyyətlərə rast gəlinir. Nevrastenik pozulmalar zamanı adətən yüngül vaginizm, fobik nevrozlar zamanı orta və ya ağır dərəcəli vaginizm, isteriyalar zamanı isə orta-ağır dərəcəli vaginizm meydana çıxır. Psevdovaginizm isə psixi sağlam və ağrı sindromu ilə vaginizm yaşayan qadınlarda baş verir və bir çox qadınlarda müşayət olunur. Vaginizmin diaqnostikası Xəstəliyin diaqnozu xəstənin anamnezinə, şikayətlərinə, fiziki və cinsi inkişafına, cinsi əlaqəyə olan münasibətinə, bu barədə olan səriştəsinə, cinsi əlaqənin nə zaman baş verməsinə əsaslanaraq təyin edilir. Ağır formalı vaginizm zamanı xəstəni ginekoloji müayinə eləmək mümkün olmur. Müxtəlif xəstəliklər səbəbindən baş verib-verməməsini öyrənmək üçün isə uşaqlıq yolunada yaxmalar alınır. |
Çap etmək